Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO-International Civil Aviation Organization), Uluslararası hava seyrüsefer prensipleri ve tekniklerini değiştiren ve uluslararası hava taşımacılığının planlanmasını ve gelişimini teşvik eden Birleşmiş Milletlere bağlı, havacılık alanında faaliyet gösteren bir organizasyondur.
“CORSIA Uluslararası Sivil Havacılık Otoritesi (ICAO) tarafından oluşturulmuş uluslararası havacılık için karbon denkleştirme ve azaltım programı olmakla beraber, CORSIA karbon nötral büyüme hedefini gerçekleştirmek için ICAO tarafından belirlenmiş tek enstrüman değildir.”
ICAO’nun havacılıktan kaynaklanan iklim etkilerini azaltmak için tanımladığı operasyonel iyileştirmeler veya sürdürülebilir havacılık yakıtları gibi diğer önlemleri tamamlayıcı bir enstrümandır.
2016 yılında düzenlenen 39. Konsey Toplantısında, 2020 yılından itibaren uluslararası havacılık faaliyetlerinden kaynaklanan CO2 emisyonlarını azaltmayı hedefleyen CORSIA (Carbon Offsetting and Reduction Scheme for International Aviation) programı kabul edilmiştir.
ICAO’ya üye devletler listesinde bulunan rotalar arasında uçuş gerçekleştiren uçak işleticileri bu rotalardan kaynaklı emisyonlarını izlemek, raporlamak ve doğrulatmak ile yükümlüdür. CORSIA Programı, gönüllü denkleştirme kapsamında katılım sağlayacaklarını beyan eden devletler arasındaki rotalardan kaynaklı emisyonların ise 2021 yılından itibaren denkleştirilmesi gereklidir.
Şekil – CORSIA Programı Uyum Dönemleri
Ülkemizde CORSIA programının yürütülmesinden sorumlu otorite olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) atanmış ve programın ülkemizde yürütülmesine düzenlemek amacıyla Uluslararası Havacılığa Yönelik Karbon Denkleştirme ve Azaltma Şeması Uygulama Talimatı (SHT-CORSIA) yayımlanmıştır.
Enstitümüz, “Havacılık/ICAO CORSIA şeması kapsamında uluslararası uçuşlardan kaynaklanan sera gazı emisyonlarının doğrulanması” kapsamında TS EN ISO 14065:2013 Sera Gazı Emisyon Raporlarının Doğrulanması standardı şartlarına uygun olarak TÜRKAK tarafından akredite edilmiştir. Akreditasyon kapsamımız TÜRKAK internet sitesi üzerinden ulaşılabilir (Akreditasyon Kapsamı Sayfa 3).
CORSIA Programı kapsamında gerçekleştirilecek doğrulama faaliyetlerinden, Enstitümüz adına, Çevresel Gözetim ve Doğrulama Müdürlüğü atanmıştır. Doğrulama ile ilgili talepler aşağıda iletişim bilgileri verilmiş olan Müdürlüğümüze iletilebilir
Başvuru ve Doğrulama Süreci;
CORSIA programı kapsamında doğrulama süreci, Enstitümüz tarafından 15.01.43.PR.01 CORSIA DOĞRULAMA PROSEDÜRÜ şartlarına uygun olarak aşağıdaki şekilde yürütülür:
1. Teklif Talep Formu ile Uçak işleticisinin teklif talebini iletmesi,
Uçak işleticisi aşağıda bulunan 15.01.43.FR.014 CORSIA PROGRAMI TEKLİF/BAŞVURU FORMU ‘nun ilgili bölümlerini doldurarak doğrulama faaliyeti için teklif talebini Müdürlüğümüze e-posta yolu ile iletir.
2. Teklif verilmesi,
Uçak işleticisinin Teklif Talep Formu ve ekinde beyan ettiği ilgili doküman ve kayıtlar değerlendirilerek gerçekleştirilecek doğrulama faaliyeti için (adam*gün) sayısı belirlenir ve teklif hazırlanır. Hazırlanan söz konusu teklif 15.01.43.FR.013 CORSIA PROGRAMI DOĞRULAMA TEKLİF FORMU aracılığıyla uçak işleticisine e-posta ile iletilir. Maliyet hesaplaması gerçekleştirilirken Muayene Gözetim Ücret Tarifesi dikkate alınır.
3. Sözleşme öncesi değerlendirme,
15.01.43.FR.013 CORSIA PROGRAMI DOĞRULAMA TEKLİF FORMU ile verilen teklifin uçak işleticisi tarafından uygun bulunması durumunda, söz konusu form uçak işleticisi tarafından onaylanarak Müdürlüğümüze iletilir. Mevcut kapasite ile başvuru hacmi değerlendirilerek risk, kaynak ve kapasite analizi yapılır. Risk analizi sonucu uçak işleticisinin başvurusu uygun bulunduğunda sözleşme imzalanması aşmasına geçilir.
4. Sözleşmenin imzalanması,
Müdürlüğümüz tarafından sunulan teklifin uçak işleticisi tarafından kabulü ve onayına müteakip gerçekleştirilen sözleşme öncesi değerlendirme sürecinin de olumlu sonlanması halinde, uçak işleticisine 2 nüsha halinde 15.01.43.FR.008 CORSIA Sözleşme Formu iletilir. Tarafların uygun bulması halinde karşılıklı onaylanarak kayıt altına alınır.
5. Stratejik Analiz,
Uçak işleticisi tarafından yürütülen faaliyetlerin ölçeği ve karmaşıklığını anlamak, görevlendirilecek doğrulama ekibinin sahip olması gereken yetkinliği ve sözleşmede belirtilen doğrulama süresinin uygunluğunu, uçak işleticisinin risk analizini/kontrol sistemini ve izleme planının uygunluğunu değerlendirmek amacıyla stratejik analiz gerçekleştirilir.
6. Doğrulama,
Doğrulama saha ziyareti öncesinde, Stratejik Analiz süreci çıktıları, uçak işleticisi tarafından sunulan faaliyet verileri ve kontrol sistemi ile ilgili prosedürler esas alınarak Risk Değerlendirme gerçekleştirilir ve elde edilen risk seviyelerine göre Numune Planı ile Örnekleme Planı hazırlanır.
Doğrulama sürecinde uçak işleticisi tarafından hazırlanan izleme planı, emisyon raporu, ölçüm sistemlerinin kalite güvencesi, dahili riskler ve kontrol riskleri ve kontrol faaliyetleri 15.01.43.PR.01 CORSIA DOĞRULAMA PROSEDÜRÜ ve ilişkili talimatlarda belirtilen şartlara uygun olarak doğrulama ekibi tarafından değerlendirilir.
Tespit edilen bulgular doğrulama sürecinde uçak işleticisi tarafından tatmin edici doğrulama görüşü elde edilene kadar giderilmeye çalışılır.
7. Taslak doğrulama raporunun bağımsız gözden geçirmesi,
Doğrulama süreci ve raporu doğrulama ekibinden bağımsız bir baş doğrulayıcı tarafından 15.01.43.PR.01 CORSIA DOĞRULAMA PROSEDÜRÜ şartlarına uygun olarak gözden geçirilir ve uygunluğu değerlendirilir.
8. Nihai Doğrulama Raporunun onaylanması ve ilişkili Emisyon Raporu ile birlikte SHGM ‘ye sunulması,
Bağımsız gözden geçirme süreci olumlu sonuçlanan taslak Doğrulama Raporu onaylanarak ilişkili Emisyon Raporu ile birlikte uçak işleticisine iletilir. Uçak işleticisinden yetki alınması şartıyla, ilgili onaylanmış Doğrulama Raporu ve ilişkili Emisyon Raporu’nun bir nüshası SHGM ‘ye sunulur.
9. Uçak İşleticisi tarafından Doğrulama Raporu’nun ilişkili Emisyon Raporu ile birlikte SHGM ‘ye sunulması,
Doğrulayıcı kuruluş haricinde, uçak işleticisi de Doğrulama Raporu ve ilişkili Emisyon Raporu’nun birer nüshasını ayrıca SHGM ‘ye sunmakla yükümlüdür.
10. Doğrulama Bildiriminden Sonra Ortaya Çıkan Hususlar,
Doğrulama Raporunun onaylanmasına müteakip doğrulama raporunun geçersiz veya hatalı olduğunun tespit edilmesi halinde SHGM bu konuda ivedilikle bilgilendirilir ve söz konusu hatanın giderilebilmesi için SHGM ile beraber hareket edilir.
11 Tarafsızlığın Sağlanması,
Doğrulama faaliyetlerine ilişkin tarafsızlık ve bağımsızlığın korunmasına yönelik işlemler ve elde edilen tüm bilgilerin gizliliği TSE-PR-011 GİZLİLİK, TARAFSIZLIK VE OPERASYONEL RİSKLERİN YÖNETİMİ PROSEDÜRÜNE uygun olarak yönetilir.
Uçak işleticisi bazında tarafsızlığının sağlanması ile ilgili olarak; doğrulama ekibi üyelerinin görevlendirileceği uçak işleticisi ile tarafsızlığa aykırı olarak tanımlanan bir iş ilişkisi, akrabalık, menfaat vb. herhangi bir unsur tespit edildiğinde TSE’ye bildirme sorumluluğu hizmet sözleşmesi ile tesise verilmiştir. Saha ziyareti öncesi, uçak işleticisinden doğrulama ekibinin tarafsızlığının sağladığına ilişkin yazılı beyan alınmaktadır.
Her doğrulama yılı öncesinde doğrulama ekibinden sözleşme yapılan uçak işleticileri ile tarafsızlığa aykırı herhangi bir ilişkileri olup olmadığına ilişkin yazılı beyan alınmaktadır.
12. Müşteri Memnuniyet ve Şikâyetleri,
Doğrulama süreci ile ilişkili itiraz ve şikayet işlemleri TSE-PR-009 İtiraz, Şikayet ve Uyuşmazlık Değerlendirme Prosedürüne göre gerçekleştirilmektedir.
CORSIA programı kapsamında doğrulama süreci, Enstitümüz tarafından 15.01.43.PR.01 CORSIA DOĞRULAMA PROSEDÜRÜ şartlarına uygun olarak aşağıdaki şekilde yürütülür:
Uçak işleticisi aşağıda bulunan 15.01.43.FR.014 CORSIA PROGRAMI TEKLİF/BAŞVURU FORMU ‘nun ilgili bölümlerini doldurarak doğrulama faaliyeti için teklif talebini Müdürlüğümüze e-posta yolu ile iletir.
Uçak işleticisinin Teklif Talep Formu ve ekinde beyan ettiği ilgili doküman ve kayıtlar değerlendirilerek gerçekleştirilecek doğrulama faaliyeti için (adam*gün) sayısı belirlenir ve teklif hazırlanır. Hazırlanan söz konusu teklif 15.01.43.FR.013 CORSIA PROGRAMI DOĞRULAMA TEKLİF FORMU aracılığıyla uçak işleticisine e-posta ile iletilir. Maliyet hesaplaması gerçekleştirilirken Muayene Gözetim Ücret Tarifesi dikkate alınır.
Mehmet ERGÜN (Çevresel Gözetim ve Doğrulama Müdürü)
Tel : 0312 592 51 58
E-Posta : mergun@tse.org.tr; cevreselgozetim@tse.org.tr
Adres : 100.Yıl Bulvarı Cevat Dündar Caddesi 1236.Sok No:1 Kat: 3 Ostim-Yenimahalle/ANKARA
We firmly believe that the internet should be available and accessible to anyone, and are committed to providing a website that is accessible to the widest possible audience, regardless of circumstance and ability.
To fulfill this, we aim to adhere as strictly as possible to the World Wide Web Consortium’s (W3C) Web Content Accessibility Guidelines 2.1 (WCAG 2.1) at the AA level. These guidelines explain how to make web content accessible to people with a wide array of disabilities. Complying with those guidelines helps us ensure that the website is accessible to all people: blind people, people with motor impairments, visual impairment, cognitive disabilities, and more.
This website utilizes various technologies that are meant to make it as accessible as possible at all times. We utilize an accessibility interface that allows persons with specific disabilities to adjust the website’s UI (user interface) and design it to their personal needs.
Additionally, the website utilizes an AI-based application that runs in the background and optimizes its accessibility level constantly. This application remediates the website’s HTML, adapts Its functionality and behavior for screen-readers used by the blind users, and for keyboard functions used by individuals with motor impairments.
If you’ve found a malfunction or have ideas for improvement, we’ll be happy to hear from you. You can reach out to the website’s operators by using the following email
Our website implements the ARIA attributes (Accessible Rich Internet Applications) technique, alongside various different behavioral changes, to ensure blind users visiting with screen-readers are able to read, comprehend, and enjoy the website’s functions. As soon as a user with a screen-reader enters your site, they immediately receive a prompt to enter the Screen-Reader Profile so they can browse and operate your site effectively. Here’s how our website covers some of the most important screen-reader requirements, alongside console screenshots of code examples:
Screen-reader optimization: we run a background process that learns the website’s components from top to bottom, to ensure ongoing compliance even when updating the website. In this process, we provide screen-readers with meaningful data using the ARIA set of attributes. For example, we provide accurate form labels; descriptions for actionable icons (social media icons, search icons, cart icons, etc.); validation guidance for form inputs; element roles such as buttons, menus, modal dialogues (popups), and others. Additionally, the background process scans all of the website’s images and provides an accurate and meaningful image-object-recognition-based description as an ALT (alternate text) tag for images that are not described. It will also extract texts that are embedded within the image, using an OCR (optical character recognition) technology. To turn on screen-reader adjustments at any time, users need only to press the Alt+1 keyboard combination. Screen-reader users also get automatic announcements to turn the Screen-reader mode on as soon as they enter the website.
These adjustments are compatible with all popular screen readers, including JAWS and NVDA.
Keyboard navigation optimization: The background process also adjusts the website’s HTML, and adds various behaviors using JavaScript code to make the website operable by the keyboard. This includes the ability to navigate the website using the Tab and Shift+Tab keys, operate dropdowns with the arrow keys, close them with Esc, trigger buttons and links using the Enter key, navigate between radio and checkbox elements using the arrow keys, and fill them in with the Spacebar or Enter key.Additionally, keyboard users will find quick-navigation and content-skip menus, available at any time by clicking Alt+1, or as the first elements of the site while navigating with the keyboard. The background process also handles triggered popups by moving the keyboard focus towards them as soon as they appear, and not allow the focus drift outside of it.
Users can also use shortcuts such as “M” (menus), “H” (headings), “F” (forms), “B” (buttons), and “G” (graphics) to jump to specific elements.
We aim to support the widest array of browsers and assistive technologies as possible, so our users can choose the best fitting tools for them, with as few limitations as possible. Therefore, we have worked very hard to be able to support all major systems that comprise over 95% of the user market share including Google Chrome, Mozilla Firefox, Apple Safari, Opera and Microsoft Edge, JAWS and NVDA (screen readers), both for Windows and for MAC users.
Despite our very best efforts to allow anybody to adjust the website to their needs, there may still be pages or sections that are not fully accessible, are in the process of becoming accessible, or are lacking an adequate technological solution to make them accessible. Still, we are continually improving our accessibility, adding, updating and improving its options and features, and developing and adopting new technologies. All this is meant to reach the optimal level of accessibility, following technological advancements. For any assistance, please reach out to